تحلیل استراتژی‌های توسعه‌ی منطقه‌ای در آذربایجان شرقی

Authors

  • حسن حکمت‌نیا استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام‌نور.
  • حسین نظم‌فر دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه پیام‌نور.
  • دکتر محمدرضا پورمحمدی استاد دانشگاه تبریز
Abstract:

یکی از ویژگی‌های کشورهای جهان سوم، تمرکز شدید جمعیت و فعالیت‌ها و عدم تعادل فضایی در برخورداری از امکانات اجتماعی است. این ویژگی را در ایران قبل از انقلاب و آثار و بقایای آن را در ایران بعد از انقلاب می‌توان یافت. بر طبق این ویژگی بخش عمده‌ای از امکانات و جمعیت در یک یا چند نقطه تمرکز می‌یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه‌ای عمل کرده و باعث بروز نابرابری‌های منطقه‌ای می‌شود. در این زمینه توجه به نابرابری‌های منطقه‌ای در قالب شاخص‌ها، از جمله مهمترین ابزارهای برنامه‌ریزی به شمار می‌رود که از طریق آن برنامه‌ریزان قادر به ارزیابی نتایج اجرای برنامه‌ها در بستر محدوده‌های جغرافیایی خواهند بود. هدف این مقاله بررسی نابرابری‌های فضایی و ارائه راه‌کارهای توسعه جهت دستیابی به تعادل و توازن منطقه‌ای در استان آذربایجان‌ شرقی است و با بررسی مسائل و مشکلات فضایی در توزیع جمعیت و امکانات و با استفاده از  شاخص‌ها و سنجه‌های مختلف در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و میزان برخورداری شهرستان‌های استان آذربایجان‌شرقی از نظر امکانات و خدمات اجتماعی به این نتیجه می‌رسد که ضعف خدمات‌رسانی به روستاها و عدم  وجود ارتباط منطقی روستاها با سطوح بالاتر از خود، وجود خلاء سکونتگاهی در نظام سلسله مراتب سکونتگاهی در استان، عدم توجه به نقش شهرهای میانی در تعدیل نظام سکونتگاهی و ایجاد ارتباط با مراکز کوچک سکونتگاهی موجب تمرکز شدید جمعیت، خدمات  و سرمایه گذاریها در شهر تبریز و پیرامون آن و در نهایت ناهمگونی فضایی و عقب افتادگی سایر مناطق به خصوص روستاها در استان آذربایجان شرقی شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل فضایی شاخص‌های توسعه اقتصاد منطقه‌ای در استان آذربایجان شرقی

شهرنشینی شتابان همگام با تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عوامل ایجاد الگوی نامتوازن شهری و به تبع آن توزیع ناهمگون امکانات از جمله منابع اقتصادی در سراسر کشور از جمله استان آذربایجان شرقی می‌باشد. رویکرد مطالعه حاضر کاربردی بوده که با بهره‌گیری از روش شناسی «توصیفی – تحلیلی» در راستای تحلیل فضایی شاخصه‌ای توسعه اقتصادی در بین شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی به انجام رسیده‌است. شاخص‌های مورد ار...

full text

تحلیل فضایی نابرابری‌های ناحیه‌ای در استان آذربایجان شرقی

کیفیت توسعه و زیرساخت‌های آن در اثر برنامه‌ریزی‌های نامطلوب و متمرکز گذشته مسائل عمده‌ای را در روند توسعه نواحی کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی در عرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمار می‌آید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل‌های منطقه‌ای، گام نخست شناخت و سطح‌بندی مناطق از نظر برخورداری در زمینه‌های اقتصادی، زیربنایی و ارتباطات، اجتم...

full text

تحلیل تشخیصی شاخص‌های مؤثر در میزان تولید زنبورستان‌های آذربایجان شرقی

به‌منظور تحلیل تشخیصی شاخص‌های مؤثر در تولید زنبورستان‌های آذربایجان شرقی در راستای تعریف رابطه خاص بین برخی از عوامل مهم مؤثر بر تولید و میزان تولید آتی کندو، آزمایش تحلیلی در قالب تهیه یک پیش‌نویس و تکمیل اطلاعات در مراحل پرورش زنبورعسل و مرحله تولید صورت گرفت. بدین ترتیب که زنبورستان‌ها به دو گروه پرتولید (بالاتر از میانگین تولید) و کم‌تولید (پایین‌تر از میانگین تولید) با استفاده از شاخص‌های...

full text

بررسی اتومایکوزیس در آذربایجان شرقی

مقدمه اتومایکوزیس مایکوزی دارای حالات بالینی حاد- تحت حـاد و یـا مـزمن در کانـال گـوش و احیانـا" لالـه گـوش می باشد که با بروز درد، التهاب، ترشح، چرک، خارش و کاهش قدرت شنوایی به علت تشکیل توده ای از عناصر قارچی در مجرای گوش تظاهرمی کند. انواع متفاوتی از قارچ های کپکی شفاف و رنگی، مخمرها، شـبه مخمرهـا و به ندرت درماتوفیت ها با منشأ اگزوژن و یا اندوژن در اتیولوژی ایـن مـایکوز دخیلنـد . در ایـن مط...

full text

تحلیل روند تغییرات زمانی جریان رودخانه های استان آذربایجان شرقی

هدف این مطالعه تجزیه و تحلیل روند جریان رودخانه­های استان آذربایجان شرقی در سه مقیاس زمانی ماهانه، فصلی و سالانه با روش های ناپارامتری می باشد. برای این منظور از اطلاعات داده­های دبی ده ایستگاه هیدرومتری (1387-1362) و از آزمون مان کندال پس از حذف همه اثر ضرایب خودهمبستگی معنی دار استفاده شد. به منظور تخمین شیب خط روند از روش تخمین گر سن1 استفاده شد. نتایج نشان داد که 30 درصد ایستگاه ها، در مقیا...

full text

تحلیل ژئوماتیک محوطه‌های باستان‌شناختی دوره اسلامی بستان‌آباد، آذربایجان شرقی

The research is dedicated to recognize most effective attributes and main factors in locating and distribution of Islamic settlements of Bostan Abad plain, East Azerbaijan. The data under study is composed of 226 sites containing archaeological remains of Islamic period, resulted from three seasons of archaeological surveys covering 279km2 of the plain. The Geomatics is a culculatory, analytic ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 2

pages  42- 50

publication date 2011-03-16

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023